Kể từ khi vào trấn đất Thuận Hóa và mở mang bờ cõi xa dần về phía nam, ngoài việc chăm lo về chính trị, kinh tế, quân sự và văn hóa trong hơn hai trăm năm, các chúa Nguyễn đều coi trọng đạo Phật cho xây dựng nhiều chùa chiền, đúc nhiều chuông, nhiều tượng Phật.
Năm Ất Tỵ (1665) đời chúa Nguyễn Phước Tần, Tổ Nguyên Thiều Tôn, húy Nguyên Thiều, người họ Tạ, quê ở Quảng Đông, Trung Hoa đến Việt Nam, ở lại đất Quy Ninh (Bình Định ngày nay) để tìm đất cất chùa. Nhân có mười ngôi tháp Chàm đã bị sụp đổ, Tổ cho lấy gạch xây dựng chùa thờ Phật gọi là chùa Thập Tháp. Còn Di Đà (MiTa) cũng có nghĩa là lí tánh bản giác chúng sanh. Tổng hợp hai ý nghĩa trên Tổ đình được mệnh danh là "Thập Tháp Di Đà Tự"
Chùa Thập Tháp tọa lạc trên khu đồi mang tên Long Bích. Về phía bắc, nằm yểm hậu sát cạnh thành Đồ Bàn, thuộc thôn Vạn Xuân, xã Nhơn Thành, An Nhơn, tỉnh Bình Định, cách thành phố Quy Nhơn 28km.
Chùa được kiến trúc theo kiểu chữ khẩu gồm bốn dãy, ba gian, hai chái, lợp ngói âm dương, xây bằng gạch và bằng đá ong. Đặc biệt là kèo, trính, quyết đều bằng sao và muồng. Cột lớn toàn bằng danh mộc.
Tổ đình này được truyền theo dòng Lâm Tế chính phái. Kể từ Tổ khai sơn đến nay Tổ đình truyền thừa được 14 đời, trải qua thời gian 314 năm.
---o0o---
Bước chân vào chùa Thập Tháp, tâm trí bị cuốn hút ngay bỡi chập chùng những ngôi tháp cổ. Hình dạng của tháp còn mang ý nghĩa biểu trưng trong nhà Phật: tháp có 3 tầng là Tam Bảo, tháp 5 tầng là Ngũ Phương Ngũ Phật, tháp 7 tầng là Thất Như Lai.
Linh thú trong khu tháp cổ. Con nghiêng mình, con trợn mắt, con giương thế, con nhảy nhỏm, con nhe răng, con cười xòe... tất cả làm thành một bộ sưu tập đa sắc thái góp phần cuốn hút kẻ tìm chốn tâm linh.
Từ gian chánh điện tiến vào bên trong
Phiến đá trắng này được sử dụng làm bệ chém trị tội nghịch thần hay tội phạm trong triều Tây Sơn. Sau thời gian chiến chinh ly loạn, phiến đá nằm chênh vênh giữa lối mòn nơi dân làng hay qua lại. Tử khí còn hiển linh, hồn ma hay hiện về quấy nhiễu nên các sư sãi đã đưa nó về chùa để thờ cúng, giải oan.
Trước mặt cổng chùa là ao sen xây bằng đá tổ ong thời Chăm. Bên trong sân, cạnh giếng vuông có đặt bộ bàn ghế đá. Một đêm sáng trăng nào đó, ngồi ở chỗ đó, có nước mát nấu trà, có hương hoa thoang thoảng, có giếng vuông làm chứng, có đá trắng làm tin, có sư sãi bầu bạn, ngồi kể chuyện đời xưa trong tiếng mõ tiếng kinh lãng đãng, thế nào hồn ma bóng quế cũng hiện hình về để góp nhặt tâm tình... Thật không có chi thú vị bằng !
(nói vậy thôi chứ tụi nó mà xuất hiện, mấy bác thích thì ngồi lại, em đi ngủ trước cho chắc ăn...)
Như vậy là mình đã bước ra khỏi 5 thế kỷ hưng vong của vương quốc Champa. Chùa Thập Tháp là một đại diện của thế kỷ 17 nhưng còn lưu giữ nhiều dấu tích trước thế kỷ 15. Đây sẽ là dấu gạch nối để mình tiếp tục bước sang một không gian khác: Phủ Quy Nhơn dưới các triều đại Phong Kiến VN.
---o0o---
>> Bồng Sơn, Phù Ly, Tuy Viễn
Năm Ất Tỵ (1665) đời chúa Nguyễn Phước Tần, Tổ Nguyên Thiều Tôn, húy Nguyên Thiều, người họ Tạ, quê ở Quảng Đông, Trung Hoa đến Việt Nam, ở lại đất Quy Ninh (Bình Định ngày nay) để tìm đất cất chùa. Nhân có mười ngôi tháp Chàm đã bị sụp đổ, Tổ cho lấy gạch xây dựng chùa thờ Phật gọi là chùa Thập Tháp. Còn Di Đà (MiTa) cũng có nghĩa là lí tánh bản giác chúng sanh. Tổng hợp hai ý nghĩa trên Tổ đình được mệnh danh là "Thập Tháp Di Đà Tự"
Chùa Thập Tháp tọa lạc trên khu đồi mang tên Long Bích. Về phía bắc, nằm yểm hậu sát cạnh thành Đồ Bàn, thuộc thôn Vạn Xuân, xã Nhơn Thành, An Nhơn, tỉnh Bình Định, cách thành phố Quy Nhơn 28km.
Chùa được kiến trúc theo kiểu chữ khẩu gồm bốn dãy, ba gian, hai chái, lợp ngói âm dương, xây bằng gạch và bằng đá ong. Đặc biệt là kèo, trính, quyết đều bằng sao và muồng. Cột lớn toàn bằng danh mộc.
Tổ đình này được truyền theo dòng Lâm Tế chính phái. Kể từ Tổ khai sơn đến nay Tổ đình truyền thừa được 14 đời, trải qua thời gian 314 năm.
(trích văn bia)
---o0o---
Bước chân vào chùa Thập Tháp, tâm trí bị cuốn hút ngay bỡi chập chùng những ngôi tháp cổ. Hình dạng của tháp còn mang ý nghĩa biểu trưng trong nhà Phật: tháp có 3 tầng là Tam Bảo, tháp 5 tầng là Ngũ Phương Ngũ Phật, tháp 7 tầng là Thất Như Lai.
Linh thú trong khu tháp cổ. Con nghiêng mình, con trợn mắt, con giương thế, con nhảy nhỏm, con nhe răng, con cười xòe... tất cả làm thành một bộ sưu tập đa sắc thái góp phần cuốn hút kẻ tìm chốn tâm linh.
Từ gian chánh điện tiến vào bên trong
Phiến đá trắng này được sử dụng làm bệ chém trị tội nghịch thần hay tội phạm trong triều Tây Sơn. Sau thời gian chiến chinh ly loạn, phiến đá nằm chênh vênh giữa lối mòn nơi dân làng hay qua lại. Tử khí còn hiển linh, hồn ma hay hiện về quấy nhiễu nên các sư sãi đã đưa nó về chùa để thờ cúng, giải oan.
Trước mặt cổng chùa là ao sen xây bằng đá tổ ong thời Chăm. Bên trong sân, cạnh giếng vuông có đặt bộ bàn ghế đá. Một đêm sáng trăng nào đó, ngồi ở chỗ đó, có nước mát nấu trà, có hương hoa thoang thoảng, có giếng vuông làm chứng, có đá trắng làm tin, có sư sãi bầu bạn, ngồi kể chuyện đời xưa trong tiếng mõ tiếng kinh lãng đãng, thế nào hồn ma bóng quế cũng hiện hình về để góp nhặt tâm tình... Thật không có chi thú vị bằng !
(nói vậy thôi chứ tụi nó mà xuất hiện, mấy bác thích thì ngồi lại, em đi ngủ trước cho chắc ăn...)
Như vậy là mình đã bước ra khỏi 5 thế kỷ hưng vong của vương quốc Champa. Chùa Thập Tháp là một đại diện của thế kỷ 17 nhưng còn lưu giữ nhiều dấu tích trước thế kỷ 15. Đây sẽ là dấu gạch nối để mình tiếp tục bước sang một không gian khác: Phủ Quy Nhơn dưới các triều đại Phong Kiến VN.
---o0o---
>> Bồng Sơn, Phù Ly, Tuy Viễn